We kennen literaire duizendpoot Bas Maliepaard vooral van zijn recensies over kinderboeken in het dagblad Trouw, maar hij interviewt ook bekende artiesten en schrijvers voor bladen als Margriet en Flow. Daarnaast is hij regelmatig dagvoorzitter van congressen in de culturele sector.
Samen met collega-recensent Jaap Friso (van JaapLeest) is Bas een nieuw project gestart. Het heet De grote vriendelijke podcast. Het is een soort radioprogramma waarin zij bekende mensen uit de kinderboekenwereld interviewen en samen over mooie boeken praten.
Jaap Friso spraken wij nog niet zo lang geleden over hoe een mooi boek eruit ziet. Dat interview lees je hier.
Bas Maliepaard
Nu vonden we het de hoogste tijd om Bas eens aan een KinderBoeken FlitsInterview te onderwerpen.
Hartelijk welkom bij Kinderboeken, Bas. Voor wie jou nog niet kent: Wie is Bas Maliepaard?
Ik ben freelance journalist voor verschillende media en eind november 2018 precies vijftien jaar recensent van kinder- en jeugdboeken in landelijke kranten – de eerste anderhalf jaar in het Algemeen Dagblad en sindsdien in Trouw. Elke zaterdag staat mijn bespreking in de bijlage Letter & Geest. Ik bestrijk in mijn rubriek de hele jeugdliteratuur, dus van prentenboek tot young adultroman. Verder ben ik getrouwd en vader van Max (3) en Ella (10 maanden). Mijn vrije tijd besteed ik vooral aan mijn gezin, mijn sociale leven en aan lezen natuurlijk.
Je werkt al jaren als recensent van kinderboeken. Kun je vertellen hoe je daar bent ingerold?
Als zestienjarige stuurde ik zo vaak zelfgeschreven verhalen en gedichten op aan de Lemniscaatkrant, de boekenkrant waar ik toen lid van was, dat de hoofdredacteur me vroeg om in de redactie te komen. Ik mocht boeken gaan recenseren en schrijvers als Jacques Vriens, Anke de Vries en Sjoerd Kuyper interviewen. Toen ik ging studeren, richtte ik een eigen platform over kinderboeken op: leesfeest.nl. Er waren destijds nog maar weinig websites over kinderboeken, dus deze viel op bij het Algemeen Dagblad. Daar was een vacature voor kinderboekrecensent. Ze nodigden me uit om te solliciteren – heel spannend als student journalistiek – en ik werd het nog ook!
Veel leden van onze groep zijn bloggers en recensenten. Zijn er volgens jou “do’s en don’t’s” voor een goede recensie?
Hier geef ik weleens lezingen van een uur over, dus er is veel over te zeggen, maar een paar superkorte tips: een absolute don’t is het overschrijven van flapteksten of persberichten. Een absolute do: onderbouw je mening, maak die zoveel mogelijk controleerbaar met citaten of een degelijke argumentatie. Een recensie is meer dan een samenvatting met onderaan een regel met je mening erin. Probeer – do! – je mening en de samenvatting van het verhaal mooi met elkaar te verweven. O, en houd het bondig, veel internetrecensies gaan maar door. Het helpt om jezelf een maximum aantal woorden op te leggen (bijvoorbeeld 450 woorden), dan ga je automatisch nadenken over wat het belangrijkste is dat je over dit boek kwijt wilt.
Hoe en wanneer weet je: dit is een goed boek?
Een vermoeden kun je soms al bij de eerste bladzijden hebben. Bij ‘Lampje’ van Annet Schaap ervaren veel mensen meteen dat hier een bijzondere schrijver aan het woord is. Soms overtuigt een boek je pas na een paar hoofdstukken. Hoe je weet of een boek goed is? Daar kan ik eigenlijk geen kort antwoord op geven. Dat is een samenspel van vergelijking (dus veel leeservaring), criteria die te maken hebben met stijl, vorm, psychologie, geloofwaardigheid, authenticiteit, plot en persoonlijk gevoel (doet een boek iets met je of niet).
Wat is je favoriete boek?
Haha, ik haat dit soort lijstjes, omdat ik teveel lievelingsboeken heb! Ik antwoord altijd wat anders, dus pin me hier niet op vast!
0-4 jaar
‘Van wie is die…sok/staart/auto/hoed’ van Joukje Akveld (peuterboeken)
4-8 jaar
‘De leeuw en het vogeltje’ van Marianne Dubuc (vooral voor oudste kleuters/groep 3)
8-12 jaar
‘Lampje’ van Annet Schaap
Young Adult
‘Het midden van de wereld’ van Andreas Steinhöfel
In onze groep besteden we veel aandacht aan andersoortig en laagdrempelig lezen. Hoe geweldig Lampje ook is: het is niet voor alle kinderen weggelegd. Dat kan zijn omdat het ontbreekt aan interesse of aan leesvaardigheid. Ook voor die kinderen zijn er boeken waarmee ze hun leeskilometers kunnen maken. Er zijn natuurlijk prachtige (andersoortige) non-fictie boeken, maar waar ik nieuwsgierig naar ben: wat vind je van laagdrempelige boeken als Geronimo, Julius Zebra, Leven van een Loser en de Waanzinnige Boomhut?
Bas Maliepaard, Jaap Friso en Brigitte Dumon Tak. De Grote Vriendelijke Podcast.
Ik ben blij dat deze boeken er zijn, omdat ze veel kinderen aan het lezen krijgen. Ik las vroeger ook veel boeken die misschien niet de toets van de literaire kritiek kunnen doorstaan, maar die me wel veel plezier hebben bezorgd. Maar als recensent moet een boek mij wel op een bepaalde manier verrassen, het moet opvallen, door de literaire kwaliteit, een knappe stijl, een bijzonder verhaal met een laag eronder, een mooie vorm… Overigens betekent dat niet dat ik alleen hoogliteraire, ontoegankelijke boeken bespreek. Er zijn veel auteurs die deze kwaliteiten met toegankelijkheid kunnen combineren, denk alleen al aan Anna Woltz. Ik ben ook een groot voorstander van blijven voorlezen als kinderen al zelf kunnen lezen. Dan kun je naast de snelle series die ze zelf graag lezen ook boeken van een hoger niveau aanbieden. Aan de serieboeken die je hier noemt, besteed ik meestal geen aandacht in een recensie, maar wel in een achtergrondartikel over bijvoorbeeld trends.
En nu natuurlijk de hamvraag: Wat is precies de Grote Vriendelijke Podcast?
De Grote Vriendelijke Podcast is de eerste Nederlandse podcast voor volwassenen over jeugdliteratuur. Voor wie nog niet bekend is met het medium: een podcast is een soort online radioprogramma dat niet op een bepaald tijdstip wordt uitgezonden, maar dat je op je eigen tijd kunt beluisteren. Jaap Friso en ik bespreken in elke aflevering een paar mooie boeken en interviewen een schrijver of illustrator.
Waarom hebben jullie het opgericht?
Omdat we vonden dat er in de reguliere media te weinig serieuze aandacht is voor jeugdliteratuur. Zelden zie of hoor je uitgebreide interviews met kinderboekenschrijvers op tv of radio en de aandacht voor jeugdliteratuur in de kranten is de afgelopen jaren ook flink afgenomen. Wij hopen dat gat voor een deel te kunnen vullen en mensen te kunnen enthousiasmeren voor al die mooie kinderboeken.
Wanneer zenden jullie uit?
Aan het eind van elke maand komt er een aflevering online, die je kunt beluisteren via www.degrotevriendelijkepodcast.nl. Maar leuker is om het te beluisteren via Spotify of een podcast-app als Stitcher (Android) of de Apple Podcasts app die standaard op iPhones staat. Dan kun je met je oortjes in ondertussen wandelen, fietsen, treinreizen, autorijden, schoonmaken, koken etc.!
Wie is jullie volgende gast?
Dat verklappen we nog niet! Wat ik wel kan zeggen is dat het een YA-schrijver is en zijn of haar boek pas eind november verschijnt.
Wil je na het lezen van dit interview nog meer te weten komen over Bas Maliepaard, klink dan hier.
