Dorette Zwaans is één van de oprichtsters van de jonge uitgeverij La Zeta. Ze richt zich op kinder- en jeugdboeken, voor het moment nog titels uit Italië die zij en collega Rianne Aarts zelf kunnen vertalen. Geen auteur met een zelf gepubliceerd boek in deze SelfSpot dus, maar een dame die zelf titels aankoopt, ze vertaalt én op de markt brengt. Wie is Dorette en hoe is zij gekomen tot het oprichten van een eigen uitgeverij?
Kun je iets over jezelf vertellen en over je achtergrond?
Ik ben 48 jaar, heb twee kinderen. Al heel lang ben ik tolk/vertaalster Italiaans. Ik heb Italiaans en Frans gestudeerd in Utrecht met als specialisatie Vertaalwetenschap, waarna ik nog een jaar in Italië heb gestudeerd: economie en rechten aan de Universiteit voor anderstaligen (Università per Stranieri) in Perugia. Ook heb ik een tijd in Italië gewoond voor werk. Sinds 2009 vertaal ik boeken, vooral kinderboeken maar ook romans en literaire non-fictie. De bekendste boeken die ik heb vertaald zijn de series Klassiekers, Oerknagers en Prinsessen van Wonderrijk van Geronimo Stilton.
Waar komt de liefde voor Italië en het Italiaans vandaan?
Ik kom al van jongs af aan in Italië, in zomervakanties, en heb me er eigenlijk altijd helemaal thuis gevoeld. Uit mijn kindertijd heb ik nog steeds goede vrienden in Italië. Vooral midden Italië heeft mijn hart gestolen. Zodra ik de Alpen over ben, komt er een glimlach op mijn gezicht. Het is niet eens meer een voorliefde, maar een tweede natuur.
Hoe ben je in het uitgeversvak gerold?
Als kind wilde ik schrijfster worden en ik schreef hele schriften vol verhalen. Na mijn studie ging ik echter een heel andere kant op. (Vertalen heb ik eigenlijk altijd naast een vaste baan gedaan.) Nadat ik in 2009 mijn eerste boek had vertaald, wilde ik dolgraag meer doen in het boekenvak en iets van mijn kinderdroom laten uitkomen. In 2010 kon ik een carrièreswitch maken en gaan werken bij een uitgeverij van avi-leesboeken als assistent-uitgever.
Wat heeft je er dan toe aangezet om zelf een uitgeverij op te starten?
Een aantal jaar geleden ging het niet goed in het boekenvak en ik verloor mijn baan op de uitgeverij. Ik wilde volledig nog freelancen als tolk/vertaler, alleen dan kon ik geen boeken meer maken! Daar baalde ik zo van, maar ook van het feit dat er maar weinig Italiaanse kinderboeken vertaald worden naar het Nederlands, dat ik dacht dat ik het dan maar zelf moest doen, uitgeven.
Kun je vertellen hoe dat in zijn werk is gegaan?
Dat is een heel verhaal. Ik begon met veel (nog meer) lezen tot een bepaald boek me raakte. Ik heb toen de stoute schoenen aangetrokken en de rechten aangekocht. Daarna heb ik het boek vertaald, een redacteur ingeschakeld en een vormgever en illustrator voor het binnenwerk en de cover. Daarna moest ik nog een drukker vinden, een magazijn voor opslag en een CB (Centraal Boekhuis)-aansluiting regelen… Een hele puzzel om dat ineens allemaal zelf te doen. En dat was allemaal nog het makkelijke deel. Want als je trots als een pauw 1000 boeken in een magazijn hebt liggen, moeten ze daar ook weer uit, verkocht worden. Dat is niet echt makkelijk als eigenlijk niemand je kent.
Na de eerste drie titels in 2015, heb ik vorig jaar een doorstart gemaakt samen met collega Rianne Aarts, met wie ik intussen ook drie literaire romans heb vertaald. We werken fijn samen en met zijn tweeën is het toch een stuk leuker dan alleen.
Hoe komen jullie aan titels om te vertalen en om uit te geven, waar zoeken jullie naar?
Rianne en ik kopen sowieso altijd boeken als we op vakantie in Italië zijn en als we een interessant boek in de informatie van een Italiaanse uitgeverij binnenkrijgen, vraag ik een leesexemplaar op. Ik bezoek ook de boekenbeurzen in Frankfurt en Bologna om rond te kijken. We zoeken niet echt iets specifieks, een boek moet ons op de een of andere manier raken, we moeten het in één keer uit willen lezen. De schrijvers die we tot nu toe hebben uitgegeven, hebben ook allemaal prijzen gewonnen in Italië voor één of meerdere van hun boeken. We kijken dus minder naar wat op dat moment populair is, maar meer naar wat ons zelf aanspreekt. Beetje eigenwijs misschien…
Wat komt er zoal bij kijken om een boek uit te geven? Hoe krijgen jullie het in de (online) winkels en bibliotheken?
Eerst had ik een eigen CB-aansluiting, maar dat was toch te duur. Nu maak ik gebruik van de aansluiting van een bevriende uitgever. Op die manier zijn onze boeken in elke online boekwinkel te koop en kan elke fysieke boekwinkel ze bestellen. Daarnaast hebben we een website met informatie over onze boeken en de schrijvers, met boektrailers, informatie voor spreekbeurten en een eigen webshop. Naar boekwinkels doen we mailings en we kennen mensen in het veld die ons weleens een steuntje in de rug bieden op dat gebied.
De NBD (Nederlandse Bibliotheek Dienst) ontvangt van onze boeken een leesexemplaar, zodat zij het kunnen recenseren voor de bibliotheken. Elke bieb beslist vervolgens afzonderlijk of zij het via de NBD willen bestellen.
Willen jullie alleen boeken uitgeven die door jouzelf zijn vertaald, blijft dit jullie manier van werken?
Boeken vertalen is natuurlijk onze eigen grote passie, dat doen we héél graag. Maar het wil niet zeggen dat we per se altijd alles zelf moeten vertalen. Alleen, aangezien we alles zelf bekostigen en nog niet echt winst maken, is het nu niet haalbaar om andere vertalers in te schakelen. Als we groter kunnen worden en meer titels kunnen maken, is er meer armslag om dat wel te doen. Dan is het bovendien niet meer mogelijk om alles zelf te vertalen, want het hele proces eromheen, van productie tot marketing, kost gigantisch veel tijd. Voor nu is dat alleen een toekomstdroom.
Hoe pakken jullie de promotie aan voor de boeken en hoe betrekken jullie social media hierbij?
We doen dus diverse mailings naar bepaalde groepen en hebben een website met webshop voor de uitgeverij. We sturen recensie-exemplaren om aandacht voor de boeken te genereren. Doordat ik nu al negen jaar voor uitgevers werk ken ik best veel mensen in het vak. Daar zijn we wel een beetje van afhankelijk, want wij hebben geen groot marketingbudget zoals gevestigde uitgeverijen, omdat alles uit eigen zak bekostigd wordt.
Social media betrekken we ook zeker, we zitten op Facebook, Twitter en Instagram. Daar posten we berichtjes, foto’s en nieuwtjes, bijvoorbeeld als we op een beurs staan of als er een mooie recensie is geschreven.
Kun je ervan leven of is het toch meer een hobby naast een gewone baan?
Ervan leven kunnen we echter allerminst: op dit moment houden we niets over. Toch wil ik het geen hobby noemen, wél omdat het erg leuk is maar voor een hobby is het dan toch wat prijzig en het is ook gewoon hard werken. Voor Rianne en mij maakt het deel uit van ons werk als zelfstandige.
Dank je wel Dorette! Meer informatie over Dorette en haar uitgeverij La Zeta is te vinden op de website en bovengenoemde social media.
