Na de eerdere boeken Clara en Clara het krantenmeisje komt er met Clara zet door een einde aan de trilogie rond het Amsterdamse meisje Clara Bartels. Het boek start met een korte samenvatting van de eerdere delen, handig als opfrisser of wanneer je nieuw binnenkomt in de serie. De delen volgen elkaar chronologisch op en inmiddels zijn we in het voorjaar en de zomer van 1912 aangekomen. Clara werkt bij thee-en koffiehandel Brandt, waar ze zowel in de winkel helpt als op de fiets bestellingen rond mag brengen. Ze houdt haar ogen en oren open voor nieuwtjes, die ze vervolgens zelf bewerkt voor de krant. Dit levert haar zo nu en dan een extra kwartje op. Haar droom om ontdekkingsreiziger te worden wordt nieuw leven ingeblazen wanneer meester Korevaar een avondschool start voor kinderen die vroegtijdig de basisschool hebben moeten verlaten. Zo is Clara’s leven met zes dagen werken en twee avonden naar school weer behoorlijk druk. Dan wordt haar moeder ziek en wordt er een beroep op haar gedaan. Familie is tenslotte het allerbelangrijkst, toch?
Het is heerlijk om weer in de wereld van Clara te kunnen kruipen. De schrijfstijl van het duo Pieter Feller en Tiny Fisscher is zo toegankelijk en Clara als hoofdpersoon zo levensecht dat het geen enkele moeite kost dit boek in één adem uit te lezen. Het leven was niet altijd even gemakkelijk in de vorige eeuw, daar kan Clara zeker over meepraten. Telkens weer gooit het echte leven haar plannen door de war, waardoor ze zich niet altijd serieus genomen voelt. Haar eigenzinnige en koppige karakter sleept haar echter door elke tegenslag heen. Clara groeit echt op in dit boek en leert stil te staan bij haar eigen gedrag waardoor ze zich empathischer op kan stellen naar anderen. En naast de moeilijke momenten is er ook veel moois om naar uit te kijken, zoals de bruiloft van haar moeder met Rinus en de komst van familie uit Suriname.
De Clara trilogie geeft onze kinderen op een speelse manier een kijkje in een andere tijd. De verschillen met onze huidige maatschappij zijn enorm groot. Hoe belangrijk bijvoorbeeld de aanleg is van elektriciteit in de winkel waar Clara werkt laat zien hoe vanzelfsprekend wij veel zaken vinden. Ook op sociaal emotioneel vlak lagen de dingen in de vorige eeuw heel anders en de kinderen van nu zullen het soms best een uitdaging vinden zich daar een idee bij te vormen.
Clara, Clara het krantenmeisje en Clara zet door vormen een geweldige trilogie over hoe een meisje dat leefde in 1911 een voorbeeld kan zijn voor alle kinderen van nu. Het is jammer dat er nu definitief een einde gekomen is aan deze serie, het is beslist een aanwinst binnen het genre van historische jeugdfictie.
